Jest umowa na projekt PKM Południe. To rewolucja transportowa nie tylko dla Gdańska

Po prawie roku perturbacji, udało się podpisać umowę na projekt PKM Południe. W ciągu najbliższych pięciu lat ma zostać wykonana zupełnie nowa linia kolejowa, która połączy centrum Gdańska z południowymi dzielnicami. Jeśli inwestycja powstanie w zapowiadanym kształcie, to będzie istną rewolucją transportową dla tej części aglomeracji oraz na dobre odmieni realia mieszkańców dzisiejszych "sypialni" Gdańska.

17 grudnia 2024 roku w Sali Herbowej Urzędu Marszałkowskiego Województwa Pomorskiego podpisano historyczną umowę na zaprojektowanie aglomeracyjnego odcinka Pomorskiej Kolei Metropolitalnej (PKM) Południe. Projekt obejmuje trasę od Gdańska Śródmieścia do Kowal, będącą przedłużeniem istniejącej linii SKM, oraz dwie inwestycje drogowe: Nową Świętokrzyską (etap II) i Nową Sandomierską. Kontrakt o wartości 44 mln zł brutto powierzono konsorcjum, któremu przewodzi Infra Centrum Doradztwa

Podpisanie umowy odbyło się z udziałem marszałka województwa pomorskiego Mieczysława Struka, prezydent Gdańska Aleksandry Dulkiewicz oraz przedstawicieli konsorcjum wykonawców. Marszałek Struk podkreślił strategiczne znaczenie inwestycji dla metropolii i regionu.

Prezydent Dulkiewicz zwróciła uwagę na wyzwania związane z projektowaniem infrastruktury w intensywnie zurbanizowanym obszarze.

Konsorcjum firm Infra-Centrum Doradztwa, Mosty Gdańsk i Biuro Projektów Komunikacyjnych w Poznaniu ma 36 miesięcy na opracowanie dokumentacji projektowej i uzyskanie niezbędnych zezwoleń. Planowany, około 7-kilometrowy odcinek PKM Południe będzie w większości przebiegał na estakadach, w głębokich wykopach lub tunelach.

Z sześciu zaplanowanych przystanków kolejowych dwa znajdą się na estakadach, dwa w wykopach, a dwa – pod ziemią. Towarzyszące inwestycje drogowe obejmą m.in. budowę bezkolizyjnego przejazdu kolejowego w ramach Nowej Sandomierskiej oraz II etap Nowej Świętokrzyskiej. Projekt budowlany nowej linii kolejowej ma być więc gotowy do końca 2027 roku.

Ze względu na skalę i skomplikowanie inżynieryjne, wykonawcy musieli wykazać się dużym doświadczeniem oraz wyspecjalizowaną kadrą. Proces wyboru konsorcjum był szczegółowy i wymagający, co podkreślają władze samorządowe. Choć przetarg na projekt ogłoszono niemalże rok temu, to jest kilka powodów, przez które procedura trwała tak długo:

• projektanci są zdeterminowani, żeby otrzymać tak złożone zlecenie - to tak naprawdę pomysł na nową linię kolejową od podstaw,
• sama trasa będzie miała dość skomplikowany przebieg z uwagi na liczne obiekty inżynieryjne - wiadukty, czy tunele. Jest to nieporównywalnie większe wyzwanie niż w przypadku pierwszego odcinka PKM,
• z uwagi na zaciętą konkurencję, uczestnicy przetargu kilkukrotnie zaskarżali decyzję o wyborze różnych wykonawców do Krajowej Izby Odwoławczej.

Zwycięskie konsorcjum wygrało już raz, pod koniec września tego roku. Po ponownym badaniu i ocenie ofert, komisja przetargowa wybrała jednak propozycję Infry-Centrum Doradztwa, Mostów Gdańsk i BPK w Poznaniu.

Projekt PKM Południe jest kluczowy i wyczekiwany także przez mieszkańców. Ma on na celu poprawę dostępności transportowej południowych dzielnic Gdańska i okolicznych gmin, takich jak Pruszcz Gdański, Kolbudy i Żukowo. Dzięki nowej infrastrukturze mieszkańcy zyskają szybsze i bardziej ekologiczne połączenia kolejowe. Planowane inwestycje mają szansę także znacząco podnieść jakość życia w dzielnicach, które dziś są niechlubnie nazywane "sypialniami".

Realizacja projektu PKM Południe oraz towarzyszących inwestycji drogowych jest podzielona na kilka kluczowych etapów. Obecnie rozpoczął się etap projektowania, który zgodnie z wcześniej wspomnianymi zapisami umowy, potrwa 36 miesięcy. W tym czasie wykonawcy:

• przygotują pełną dokumentację techniczną,
• zadbają niezbędne analizy środowiskowe i projekty wykonawcze,
• uzyskają decyzje administracyjne zezwalające na rozpoczęcie prac budowlanych.

To ambitne zadanie obejmuje szczegółowe zaplanowanie trasy kolejowej, przystanków, estakad, wykopów i tuneli, a także dwóch kluczowych inwestycji drogowych: Nowej Świętokrzyskiej (etap II) i Nowej Sandomierskiej.

Kolejnym krokiem będzie pozyskanie finansowania na realizację budowy. Projekt PKM Południe, ze względu na swoją skalę i strategiczne znaczenie dla metropolii, ma szansę na dofinansowanie z funduszy unijnych, programów krajowych lub instrumentów wsparcia związanych z rozwijaniem transportu niskoemisyjnego. Samorządy - Województwo Pomorskie oraz Gmina Miasta Gdańsk prowadzą intensywne działania, aby pozyskać zewnętrzne środki na pokrycie kosztów inwestycji.

Jeśli uda się zapewnić pełne finansowanie, budowa odcinka PKM Południe oraz powiązanych inwestycji drogowych mogłaby rozpocząć się w 2028 roku i zakończyć nawet do 2030 r. To ambitny harmonogram, jednak lokalne władze i projektanci podkreślają, że współpraca i integracja działań między różnymi szczeblami samorządów oraz wykonawcami są kluczowe dla powodzenia przedsięwzięcia. 

Nowa linia PKM Południe ma także ogromny, miastotwórczy potencjał, który wykracza poza samo usprawnienie transportu. Dzięki lepszemu połączeniu odległych dzielnic Gdańska, takich jak Kowale czy Orunia Górna i Ujeścisku, inwestycja przyczyni się do praktycznej realizacji idei miasta 15-minutowego, w którym podstawowe potrzeby mieszkańców - praca, edukacja, zakupy czy rekreacja są dostępne w niewielkiej odległości.

Zmniejszenie czasu dojazdu między różnymi częściami miasta ułatwi integrację społeczności lokalnych, wzmocni więzi międzysąsiedzkie i zwiększy atrakcyjność mniej zurbanizowanych obszarów Gdańska jako miejsc do życia i pracy. Nowa linia może także stymulować rozwój nowych inwestycji mieszkaniowych oraz usługowych w rejonach, które do tej pory były trudniej dostępne, wzmacniając harmonijny rozwój całej metropolii.